Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao có người nóng như lửa, trong khi người khác lại điềm đạm như nước? Tại sao có người sôi nổi, ưa náo nhiệt, còn người khác lại trầm tĩnh, thích sự yên bình? Tất cả những khác biệt ấy đều bắt nguồn từ “temperament” – một khái niệm tâm lý học đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tính cách mỗi con người.
Temperament là gì? Lật mở những bí ẩn về bản chất con người
Trong tiếng Việt, “temperament” thường được dịch là “khí chất” hoặc “tính khí”, ám chỉ những đặc điểm tính cách bẩm sinh của mỗi người. Nói một cách dễ hiểu, temperament giống như “bản chất gốc” của mỗi chúng ta, được hình thành từ khi sinh ra và ít chịu sự thay đổi của môi trường xung quanh.
Trẻ em vui chơi
Theo các nhà tâm lý học, temperament được thể hiện qua nhiều khía cạnh, bao gồm:
- Mức độ hoạt động: Có người luôn tràn đầy năng lượng, thích vận động, trong khi người khác lại ưa thích sự tĩnh lặng, ít khi năng động.
- Tính nhạy cảm: Người nhạy cảm dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài, dễ vui, dễ buồn, trong khi người ít nhạy cảm thường điềm tĩnh và ít biểu lộ cảm xúc.
- Tính đều đặn: Người có tính đều đặn thường có lịch sinh hoạt ổn định, trong khi người khác lại thích sự linh hoạt, thay đổi.
- Mức độ tiếp cận: Có người cởi mở, dễ làm quen với môi trường mới, còn người khác lại nhút nhát, dè dặt khi tiếp xúc với người lạ.
Temperament – Góc nhìn đa chiều từ tâm lý đến văn hóa dân gian
Khái niệm về temperament đã được nghiên cứu từ thời Hy Lạp cổ đại. Ông tổ ngành y Hippocrates đã phân loại con người thành 4 nhóm tính khí chính dựa trên thuyết thể dịch: ưu tư (melancholy), nóng nảy (choleric), lạc quan (sanguine) và điềm đạm (phlegmatic).
Người phụ nữ cười vui vẻ
Trong văn hóa dân gian Việt Nam, ông cha ta cũng có những nhận định rất tinh tế về temperament. Chẳng hạn, những câu nói như “chó cậy gần nhà, gà cậy gần chuồng” hay “nết na hơn đẹp người” đã phần nào thể hiện sự quan sát và am hiểu về sự khác biệt trong tính cách con người.
GS.TS tâm lý Nguyễn Văn A (giả định) – tác giả cuốn sách “Giải mã tính cách con người” (giả định) chia sẻ: “Temperament đóng vai trò như một ‘lăng kính màu’ ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn nhận thế giới, tương tác với mọi người xung quanh và đưa ra quyết định.”
Hiểu về Temperament – Chìa khóa vàng để thấu hiểu bản thân và kết nối với thế giới
Vậy, hiểu về temperament có ý nghĩa gì trong cuộc sống?
- Thấu hiểu bản thân: Nhận biết temperament của bản thân giúp bạn hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách, từ đó phát huy tối đa tiềm năng và điều chỉnh những hạn chế của bản thân.
- Gắn kết mối quan hệ: Hiểu được temperament của người khác giúp bạn thông cảm và ứng xử phù hợp với từng đối tượng, từ đó xây dựng các mối quan hệ hài hòa.
- Lựa chọn nghề nghiệp phù hợp: Mỗi ngành nghề đều có những yêu cầu riêng về tính cách. Hiểu rõ temperament của bản thân sẽ giúp bạn lựa chọn con đường sự nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích.
Nhóm bạn trẻ đang ngồi trò chuyện cùng nhau
Bên cạnh những câu hỏi thường gặp về “Temperament Là Gì”, bạn đọc có thể tìm hiểu thêm về các chủ đề liên quan như:
- Các loại temperament phổ biến
- Cách xác định temperament của bản thân
- Bí quyết ứng xử với từng nhóm temperament
Hãy cùng lalagi.edu.vn khám phá thêm nhiều điều thú vị về tâm lý học và phát triển bản thân nhé!
