Bạn có bao giờ “lỡ dở” cả buổi sáng chỉ vì mãi loay hoay sắp xếp lại tủ quần áo cho ngay ngắn? Hay bạn bè thường trêu chọc bạn là “siêu cầu toàn” vì mọi thứ luôn phải hoàn hảo trong mắt bạn? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đã từng nghe qua về OCD – một rối loạn tâm lý khiến nhiều người e ngại. Vậy Ocd Là Bị Gì? Bài viết này trên lalagi.edu.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về OCD và cách kiểm soát “nỗi ám ảnh vô hình” này.
OCD là bị gì? Gỡ rối “nỗi ám ảnh” trong tâm trí
1. OCD là gì? Dấu hiệu nhận biết “vị khách không mời”
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế, hay còn gọi là OCD (Obsessive-Compulsive Disorder), là một rối loạn tâm lý đặc trưng bởi những suy nghĩ ám ảnh (obsession) lặp đi lặp lại và những hành vi cưỡng chế (compulsion) nhằm giảm bớt sự lo lắng do những suy nghĩ ấy mang lại.
Giống như một “vị khách không mời”, OCD len lỏi vào tâm trí, gieo vào đó những suy nghĩ phiền toái, thôi thúc bạn thực hiện những hành động dù biết là vô lý. Chẳng hạn, bạn luôn ám ảnh về việc nhà bẩn thỉu và buộc mình phải lau dọn liên tục, ngay cả khi nhà cửa đã sạch bong.
Một số dấu hiệu phổ biến của OCD:
- Suy nghĩ ám ảnh: Lo lắng quá mức về vi trùng, bụi bẩn, sự hoàn hảo, trật tự, đối xứng…
- Hành vi cưỡng chế: Rửa tay quá nhiều lần, kiểm tra ổ khóa, bếp gas, cầu dao điện nhiều lần, sắp xếp đồ đạc theo một trật tự nhất định…
- Cảm giác lo âu, sợ hãi nếu không thực hiện được các hành vi cưỡng chế.
- Ảnh hưởng đến cuộc sống: Gặp khó khăn trong công việc, học tập, các mối quan hệ xã hội.
2. Nguyên nhân gây ra OCD: Khi tâm lý “lệch nhịp”
Giống như một cỗ máy, khi hoạt động quá tải, tâm lý con người cũng có thể “lệch nhịp”. Cho đến nay, nguyên nhân chính xác của OCD vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng sự kết hợp của nhiều yếu tố có thể góp phần gây ra rối loạn này:
- Yếu tố di truyền: Người có người thân mắc OCD có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Sự mất cân bằng hóa học trong não: Mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và dopamine.
- Yếu tố môi trường: Những sự kiện căng thẳng, áp lực trong cuộc sống, tuổi thơ bất hạnh…
3. “Sống chung” với OCD: Liệu có cách?
“Sống chung với lũ” – câu thành ngữ của người miền Tây Nam Bộ có lẽ phần nào lột tả cuộc sống của người mắc OCD. Tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng OCD có thể được kiểm soát hiệu quả. Dưới đây là một số phương pháp điều trị OCD:
- Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) là một phương pháp điều trị hiệu quả, giúp người bệnh thay đổi suy nghĩ và hành vi tiêu cực.
- Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm có thể giúp kiểm soát sự lo âu và ám ảnh.
- Thay đổi lối sống: Chế độ ăn lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, tham gia các hoạt động thư giãn… giúp cải thiện tâm trạng và giảm bớt căng thẳng.
Yoga giảm căng thẳng
4. Gỡ rối những quan niệm sai lầm về OCD
Xung quanh OCD vẫn còn tồn tại nhiều quan niệm sai lầm khiến người bệnh e ngại, không dám chia sẻ và tìm kiếm sự giúp đỡ.
- “OCD chỉ là tính cầu toàn, kỹ tính.” Sự thật là OCD vượt xa ranh giới của tính cầu toàn. Nó gây ra những suy nghĩ và hành vi ám ảnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh.
- “Người bị OCD đều là người “dị”, lập dị.” Đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm. OCD là một rối loạn tâm lý phổ biến và có thể xảy ra với bất kỳ ai.
- “OCD là bệnh nan y, không thể chữa khỏi.” Mặc dù OCD là một rối loạn mạn tính, nhưng với điều trị phù hợp, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được các triệu chứng và có cuộc sống bình thường.
Bác sĩ tâm lý và bệnh nhân
Bạn đang lo lắng về OCD? Hãy tìm kiếm sự giúp đỡ!
OCD không phải là dấu chấm hết cho cuộc sống. Nếu bạn nhận thấy bản thân hoặc người thân có những dấu hiệu của OCD, hãy tìm đến sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý.
“Phát hiện sớm, điều trị kịp thời” là chìa khóa giúp kiểm soát OCD hiệu quả. Đừng để “nỗi ám ảnh vô hình” chi phối cuộc sống của bạn!
Tìm hiểu thêm:
Hãy để lại bình luận hoặc chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích. Cùng lan tỏa thông điệp tích cực để mọi người hiểu hơn về OCD và giúp đỡ những người xung quanh vượt qua “nỗi ám ảnh vô hình” này!
