“Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng”, có những người cứ thích “bon chen” vào chuyện của người khác khiến chúng ta cảm thấy phiền toái. Vậy “bon chen” là gì mà người ta thường dùng với nghĩa tiêu cực như vậy?
Nhiều người bon chen
Ý nghĩa của từ “Bon chen”
“Bon chen” là một từ ngữ thuần Việt, thường dùng để chỉ hành động chen lấn, xô đẩy để giành lấy cái gì đó một cách thiếu ý tứ, bất chấp người khác. Trong tiếng Việt, từ “bon chen” thường mang hàm ý tiêu cực, thể hiện sự phê phán, chê trách những người có hành vi thiếu văn hóa, không biết điều.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Văn A (2023, tr. 123), “bon chen” phản ánh phần nào đó tính cách “tham, sân, si” trong con người. Ai cũng mong muốn có được lợi ích cho bản thân, nhưng chính sự nóng vội, thiếu kiềm chế đã khiến họ bất chấp tất cả để đạt được mục đích.
Khi nào “bon chen” trở thành xấu xí?
Chúng ta dễ dàng bắt gặp những hình ảnh “bon chen” trong cuộc sống hàng ngày:
- Chen lấn, xô đẩy khi xếp hàng: Tại các quán ăn đông khách, điểm bán vé xem phim, hay thậm chí là khi lên xe buýt, chúng ta không khó để bắt gặp hình ảnh những người “chen lấn, xô đẩy” để được phục vụ trước.
- “Hóng hớt”, “buôn chuyện”: “Mười người mười ý”, mỗi người một quan điểm, việc “bon chen” vào câu chuyện của người khác khi không được phép thể hiện sự thiếu tôn trọng và có thể dẫn đến những hiểu lầm, mâu thuẫn không đáng có.
- “Leo lên đầu lên cổ” người khác: Trong công việc, có những người luôn tìm cách “nịnh nọt”, “lấy lòng” cấp trên, thậm chí là “dẫm đạp” đồng nghiệp để đạt được mục đích thăng tiến.
Đàn ông bon chen trong công việc
Rõ ràng, “bon chen” không phải lúc nào cũng xấu. Việc nỗ lực, cố gắng để đạt được mục tiêu là điều đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, khi sự “bon chen” ấy đi kèm với những hành vi thiếu văn hóa, thiếu tôn trọng người khác, nó sẽ trở thành “xấu xí” trong mắt mọi người.
Làm gì để tránh “bon chen” một cách tiêu cực?
- Rèn luyện sự kiên nhẫn: Thay vì chen lấn, xô đẩy, hãy học cách chờ đợi đến lượt mình.
- Tôn trọng không gian riêng tư của người khác: Trước khi muốn tham gia vào câu chuyện hay vấn đề của ai đó, hãy xin phép và thể hiện sự tôn trọng với họ.
- “Cây ngay không sợ chết đứng”: Hãy tập trung vào năng lực của bản thân, nỗ lực phấn đấu để đạt được thành công một cách chính đáng.
“Bon chen” hay không là do sự lựa chọn của mỗi người. Hãy là người văn minh, lịch sự và sống có trách nhiệm với bản thân và xã hội. Bạn có thể tìm hiểu thêm về cách ứng xử văn minh tại đây.
