“Trai tài gái sắc”, “văn thơ lai láng” là những mỹ từ mà ông bà ta xưa thường dùng để ca ngợi cặp đôi đẹp duyên, đôi bên cùng xứng. Và có lẽ, chẳng chàng trai nào tự tin sánh bước bên nàng thơ mà thiếu đi sự am hiểu về văn chương, thi phú. Vậy nên, hôm nay chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về “thất ngôn bát cú”, một thể thơ được xem là tinh hoa của văn học cổ điển Việt Nam nhé!
Bạn đã bao giờ nghe câu “Bảy chữ một dòng, gieo vần nên thơ” chưa? Thật ra, đó là cách nói dân gian, đơn giản và dễ hiểu nhất để mô tả về thất ngôn bát cú đấy! Nhưng Thất Ngôn Bát Cú Là Gì mà lại được xem là “ông hoàng” trong làng thơ ca đến vậy?
Thất Ngôn Bát Cú: Khái Niệm và Đặc Trưng
Nguồn Gốc và Lịch Sử
Ra đời từ thời nhà Đường (Trung Quốc) và du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ 15, thất ngôn bát cú nhanh chóng trở thành thể thơ được ưa chuộng nhất, được ví như “khuôn vàng thước ngọc” để thử tài sáng tác của người cầm bút.
Đặc Trưng Hình Thức
Nghe cái tên là cũng có thể đoán được phần nào rồi phải không nào? “Thất ngôn” nghĩa là mỗi câu thơ có bảy chữ, “bát cú” nghĩa là bài thơ gồm tám câu thơ. Như vậy, một bài thất ngôn bát cú sẽ có tổng cộng 56 chữ, được sắp xếp theo một bố cục chặt chẽ và tuân thủ luật gieo vần, niêm, luật đối rất nghiêm ngặt.
Quy Luật Gieo Vần – Niêm – Đối
- Luật gieo vần: Vần được gieo ở chữ cuối của các câu 1, 2, 4, 6, 8 và phải là vần bằng.
- Luật niêm: Các chữ thứ 6 của câu 1, 2, 3, 4, 5, 6 phải cùng là bằng hoặc trắc.
- Luật đối: Hai câu 3-4, 5-6 đối nhau về nghĩa và đối nhau về từ loại.
Bố Cục Nội Dung
Nội dung của bài thơ thất ngôn bát cú thường được chia thành 4 phần:
- Đề (câu 1-2): Giới thiệu chung về thời gian, không gian, sự kiện hoặc tâm trạng của tác giả.
- Thực (câu 3-4): Bắt đầu đi vào miêu tả cụ thể, chi tiết hơn về nội dung chính của bài thơ.
- Luận (câu 5-6): Nêu lên suy nghĩ, cảm xúc, đánh giá của tác giả về vấn đề được đề cập.
- Kết (câu 7-8): Khép lại bài thơ, đồng thời gợi mở những suy tư, chiêm nghiệm cho người đọc.
Thất Ngôn Bát Cú: Tinh Hoa Văn Hóa Việt
Vẻ Đẹp Đa Dạng
Từ khung “khuôn vàng thước ngọc”, biết bao tác phẩm thất ngôn bát cú bất hủ đã ra đời, mang đến cho kho tàng văn học Việt Nam những cung bậc cảm xúc khác nhau: Khi thì hùng tráng, bi ai như “Cảm Tác” của Trần Quốc Tuấn; lúc lại lãng mạn, trữ tình như “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan…
Gợi Mở Tâm Hồn
Chẳng phải ngẫu nhiên mà người ta vẫn truyền tai nhau câu nói “Văn học là nhân học”. Đọc thất ngôn bát cú, ta không chỉ được thưởng thức vẻ đẹp của ngôn từ mà còn cảm nhận được tâm hồn, suy tư của tác giả về con người, về cuộc đời. Từ đó, mỗi người sẽ tự rút ra cho mình những bài học, kinh nghiệm quý báu để sống đẹp và ý nghĩa hơn.
Thất Ngôn Bát Cú: Những Điều Thú Vị
Bạn có biết, ngoài việc tuân thủ những quy luật chặt chẽ, thất ngôn bát cú còn ẩn chứa nhiều điều thú vị?
Ví dụ như, người xưa quan niệm số 7 tượng trưng cho sự may mắn, đủ đầy, còn số 8 tượng trưng cho sự phát triển, thịnh vượng. Chính vì vậy, thất ngôn bát cú còn mang ý nghĩa cầu mong những điều tốt đẹp, viên mãn trong cuộc sống.
Bên cạnh đó, người ta còn tin rằng, việc sáng tác và đọc thất ngôn bát cú có thể giúp rèn luyện trí nhớ, tăng cường khả năng tập trung và phát triển tư duy logic.
Bạn có thấy thú vị không? Nếu có dịp ghé thăm Hà Nội, bạn hãy thử dạo bước trên con phố Cầu Giấy nhộn nhịp, tìm mua một vài cuốn sách văn học cổ điển và tự mình khám phá thêm về thất ngôn bát cú nhé!
Kết Luận
Thất ngôn bát cú là một thể thơ độc đáo, là tinh hoa của văn học Việt Nam. Hi vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về thất ngôn bát cú là gì cũng như vẻ đẹp và ý nghĩa của nó.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các chủ đề văn học thú vị khác, hãy ghé thăm website LA Là Gì hoặc liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 0372960696, email [email protected] hoặc địa chỉ 260 Cầu Giấy, Hà Nội.
