“Ê, sao mày bon chen thế?”, câu nói cửa miệng của người Việt ta đôi khi vang lên như một lời trách móc, ngầm ám chỉ sự hơn thua, cạnh tranh thái quá. Nhưng thực chất, bon chen là gì mà khiến người ta vừa muốn “vươn lên” lại vừa e dè, dè chừng?
Tranh giành chức vụ
Ý nghĩa của “Bon chen”
Từ góc nhìn tâm lý
Theo chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Hà, tác giả cuốn sách “Sống Hết Mình Giữa Dòng Đời Bon Chen”, con người vốn dĩ có khát khao khẳng định bản thân. “Bon chen”, ở một góc độ nào đó, chính là biểu hiện của khát khao ấy, thôi thúc ta nỗ lực, phấn đấu để đạt được mục tiêu. Tuy nhiên, ranh giới giữa “bon chen tích cực” và “bon chen tiêu cực” rất mong manh.
Văn hóa và tín ngưỡng
Trong văn hóa Việt Nam, sự khiêm nhường, “biết mình biết ta” luôn được đề cao. Bởi vậy, “bon chen” thường bị gắn mác tiêu cực, thể hiện sự háo thắng, bất chấp thủ đoạn để đạt được mục đích. Ông bà ta có câu “Tham thì thâm”, ngầm cảnh báo về hậu quả của việc bon chen quá mức.
Giải đáp: Bon chen là gì?
“Bon chen” là hành động chen lấn, tranh giành một cách thái quá, bất chấp lợi ích của người khác để đạt được mục đích của bản thân. Nó thể hiện sự tham lam, ích kỷ và thiếu tinh thần fair-play.
Các biểu hiện của bon chen
- Chen ngang, chen lấn: Xếp hàng mua vé, chen chúc trên xe buýt…
- Gian lận trong học tập, thi cử: Quay cóp, sử dụng tài liệu trái phép…
- Tranh giành quyền lợi: Nịnh bợ cấp trên, chơi xấu đồng nghiệp…
Bon chen – Tốt hay xấu?
Như đã đề cập, “bon chen” có cả mặt tích cực và tiêu cực. Quan trọng là ta biết kiểm soát bản thân, không để “cái tôi” lấn át lý trí.
Các tình huống thường gặp
- Chuyện chen lấn, xô đẩy nơi công cộng
- Cạnh tranh không lành mạnh trong công việc, học tập
Cách ứng xử với “bon chen”
- Giữ vững lập trường: Không a dua, chạy theo đám đông
- Lên án hành vi xấu: Dũng cảm đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực
- Hoàn thiện bản thân: Nâng cao năng lực, tự tin khẳng định giá trị của mình
Chen lấn giao thông
Kết luận
“Bon chen” là một vấn đề xã hội nhạy cảm, phản ánh nhiều góc khuất trong tâm lý con người. Thay vì lên án, hãy cùng Lalagi.edu.vn nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, đa chiều để tìm ra giải pháp phù hợp.
Bạn đã bao giờ gặp tình huống “bon chen” chưa? Hãy chia sẻ câu chuyện của bạn với Lalagi.edu.vn nhé! Đừng quên khám phá thêm các bài viết thú vị khác như Extend là gì hay 8/3 là cung gì trên website của chúng tôi!
