“Có thờ có thiêng, có kiêng có lành” – ông bà ta đã dạy từ xa xưa. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi, tại sao con người và muôn loài vạn vật lại có khả năng cảm nhận và phản ứng với thế giới xung quanh? Đó chính là nhờ vào cảm ứng ở sinh vật, một khả năng kỳ diệu, bí ẩn mà tạo hóa đã ban tặng. Vậy, cảm ứng ở sinh vật là gì và nó có vai trò như thế nào? Hãy cùng LaLaGi khám phá nhé!
Ý nghĩa của Cảm Ứng Trong Thế Giới Sống
Từ thuở hồng hoang, khi sự sống mới chỉ là những sinh vật đơn bào bé nhỏ, khả năng cảm ứng đã đóng vai trò then chốt trong cuộc chiến sinh tồn. Hãy thử tưởng tượng một chú amip đang trôi lơ lửng trong dòng nước, bỗng “cảm nhận” được nguồn thức ăn ở gần đó. Nhờ khả năng cảm ứng, chú ta nhanh chóng di chuyển về phía đó, đảm bảo sự sống cho bản thân.
Vậy, cảm ứng ở sinh vật chính là khả năng đặc biệt, cho phép chúng nhận biết và phản ứng lại với những thay đổi của môi trường xung quanh, hay thậm chí là từ chính cơ thể mình.
Cảm ứng ở thực vật
Giải Mã Bí Ẩn: Cảm Ứng Ở Sinh Vật Là Gì?
Theo giáo sư Lê Văn An, chuyên gia đầu ngành về sinh học: “Cảm ứng ở sinh vật chính là quá trình tiếp nhận và trả lời các kích thích từ môi trường, đảm bảo cho sinh vật tồn tại và phát triển”.
Quá trình này diễn ra như thế nào? Rất đơn giản! Giống như chúng ta bật dậy khi nghe tiếng chuông báo thức, cảm ứng ở sinh vật cũng gồm 3 bước:
- Tiếp nhận kích thích: Sinh vật thu nhận thông tin từ môi trường bên ngoài (ánh sáng, âm thanh, nhiệt độ…) hoặc từ chính bên trong cơ thể (cảm giác đói, khát, mệt mỏi…).
- Phân tích thông tin: Thông tin được truyền về hệ thần kinh (đối với động vật) hoặc các tế bào chuyên biệt (đối với thực vật) để phân tích, xử lý.
- Phản ứng: Dựa trên kết quả phân tích, sinh vật sẽ có những phản ứng phù hợp như di chuyển, sinh sản, tiết hormone…
Động vật ăn thịt
Ví dụ, khi bạn vô tình chạm tay vào cốc nước nóng, da bạn (cơ quan thụ cảm) sẽ lập tức gửi tín hiệu “nóng quá!” đến não bộ. Não bộ sau khi phân tích sẽ ra lệnh cho tay bạn rụt lại ngay lập tức. Đó chính là minh chứng rõ ràng nhất cho khả năng cảm ứng kỳ diệu của cơ thể sống.
Các hình thức cảm ứng ở sinh vật:
- Cảm ứng ở động vật: Từ những phản xạ đơn giản như co rút cơ thể khi gặp nguy hiểm ở động vật bậc thấp, đến những hành vi phức tạp như xây tổ, săn mồi, chăm sóc con cái ở động vật bậc cao, tất cả đều là kết quả của quá trình tiến hóa lâu dài về khả năng cảm ứng.
- Cảm ứng ở thực vật: Mặc dù không có hệ thần kinh phức tạp như động vật, thực vật vẫn có thể cảm nhận và phản ứng với ánh sáng (hướng quang), trọng lực (hướng trọng lực), nước (hướng nước)…
Cảm Ứng – Chìa Khóa Sinh Tồn và Phát Triển
Có thể nói, cảm ứng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống trên Trái Đất. Nó không chỉ giúp sinh vật thích nghi với môi trường sống luôn thay đổi, mà còn là động lực để chúng tiến hóa và phát triển. Nếu không có khả năng cảm ứng, thế giới tự nhiên sẽ chỉ là một bức tranh tĩnh lặng, đơn điệu và có lẽ, sự sống sẽ không thể tồn tại, sinh sôi và đa dạng như ngày nay.
Bạn muốn tìm hiểu thêm về thế giới tự nhiên kỳ thú? Hãy cùng LaLaGi khám phá những bài viết hấp dẫn khác như:
Hãy để lại bình luận và chia sẻ bài viết nếu bạn thấy thú vị nhé!
