“Ôi dào, nhìn da con bé kìa, chắc là bị chàm sữa rồi. Lớn lên tự khỏi thôi, mẹ nó cũng bị y chang vậy nè!”. Chị Hoa buột miệng khi thấy bé nhà hàng xóm nổi mẩn đỏ khắp mặt. Chàm sữa, một cụm từ nghe quen thuộc nhưng liệu bạn đã thực sự hiểu Chàm Là Gì?
Ý nghĩa của “Chàm” trong Y học và Văn hóa Dân gian
Từ “chàm” thường được dùng để chỉ một nhóm các bệnh lý về da gây viêm nhiễm, ngứa ngáy, khó chịu. Trong y học hiện đại, chàm được gọi là viêm da cơ địa, một bệnh mạn tính, dễ tái phát. Tuy nhiên, trong văn hóa dân gian Việt Nam, “chàm” còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh khác. Người xưa tin rằng, trẻ sơ sinh bị chàm là do “nặng vía”, “bị ma chạm”, hay “con khóc dạ, con ngủ ngày”.
Chàm – Bệnh lý da liễu phổ biến
Vậy, chàm là gì? Nói một cách dễ hiểu, chàm là tình trạng viêm da, khiến da trở nên khô, ngứa, nổi mẩn đỏ, bong tróc, thậm chí là chảy dịch. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, từ trẻ sơ sinh đến người lớn.
Có nhiều loại chàm khác nhau, phổ biến nhất là:
- Chàm dị ứng: Do tiếp xúc với các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi bẩn, lông thú…
- Chàm tiếp xúc: Xuất hiện khi da tiếp xúc trực tiếp với các chất kích ứng như hóa chất, xà phòng, mỹ phẩm…
- Chàm sữa: Thường gặp ở trẻ sơ sinh, nguyên nhân có thể do di truyền, dị ứng thức ăn…
- Chàm tổ đỉa: Gây ra các mụn nước nhỏ, ngứa ngáy ở lòng bàn tay, bàn chân.
Dấu hiệu nhận biết bệnh chàm da
- Da khô, bong tróc, thô ráp.
- Nổi mẩn đỏ, mụn nước, có thể chảy dịch.
- Ngứa ngáy dữ dội, đặc biệt là về đêm.
- Da dày lên, nứt nẻ, chảy máu.
Nguyên nhân gây ra bệnh chàm da
Bệnh chàm da thường xuất phát từ sự kết hợp của nhiều yếu tố:
- Di truyền: Gia đình có người bị chàm, hen suyễn, viêm mũi dị ứng… thì nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Rối loạn hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào da khỏe mạnh, gây viêm nhiễm.
- Môi trường: Khí hậu hanh khô, ô nhiễm, tiếp xúc với hóa chất, bụi bẩn…
- Dị ứng: Thực phẩm, phấn hoa, lông thú, nấm mốc…
- Stress, căng thẳng: Làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến bệnh dễ bùng phát.
Chẩn đoán và điều trị bệnh chàm da
Để chẩn đoán chính xác bệnh chàm, bạn cần đến gặp bác sĩ da liễu để được thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết.
Việc điều trị chàm da thường là kết hợp nhiều phương pháp:
- Dùng thuốc: Kem bôi corticoid, thuốc kháng histamin, thuốc ức chế miễn dịch…
- Chăm sóc da: Dùng kem dưỡng ẩm, sữa tắm dịu nhẹ, tránh gãi, chà xát mạnh…
- Tránh các yếu tố kích ứng: Xác định và hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng.
- Thay đổi lối sống: Ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, giảm stress…
Điều trị bệnh chàm da
Một số quan niệm dân gian về bệnh chàm
Người xưa thường cho rằng, trẻ bị chàm là do “bị ma chạm”, “vía nặng”, hay “ăn phải đồ cấm kỵ”. Tuy nhiên, đây chỉ là những quan niệm mang tính chất tâm linh, chưa có cơ sở khoa học.
Bác sĩ Nguyễn Thị Lan Anh, chuyên gia da liễu tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết: “Việc áp dụng các phương pháp điều trị dân gian như tắm lá, bôi kem tự chế… có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhiễm trùng, khiến bệnh trở nặng hơn. Vì vậy, khi có dấu hiệu của bệnh chàm, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.” (Theo sách “Cẩm nang chăm sóc da cho trẻ”, NXB Y học, 2023)
Sống chung với bệnh chàm
Chàm da là một bệnh lý mạn tính, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Bệnh nhân chàm thường xuyên phải đối mặt với cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, mất tự tin trong giao tiếp…
Sống chung với bệnh chàm da
Tuy nhiên, đừng vì thế mà nản lòng! Bằng việc tìm hiểu kỹ về bệnh, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, kết hợp với chế độ sinh hoạt khoa học, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được bệnh và sống một cuộc sống khỏe mạnh, vui vẻ.
Bạn có muốn tìm hiểu thêm?
Lalagi.edu.vn cung cấp rất nhiều thông tin bổ ích khác về sức khỏe, bạn đọc có thể tham khảo thêm các bài viết liên quan như: Azelalic Acid là gì?, Kết mạc là gì?…
Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chàm là gì. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào, đừng hesitate để lại bình luận bên dưới. Đừng quên chia sẻ bài viết đến bạn bè và người thân để cùng nhau lan tỏa kiến thức bổ ích nhé!
