“Cá lớn nuốt cá bé”, câu tục ngữ cha ông ta đã đúc kết từ bao đời nay ẩn chứa trong đó quy luật bất biến của tự nhiên – chọn lọc tự nhiên. Chọn Lọc Tự Nhiên Là Gì? Tại sao loài khủng long to lớn một thời phải tuyệt chủng trong khi những loài vật nhỏ bé hơn lại có thể tồn tại và phát triển đến ngày nay? Hãy cùng LA Là Gì khám phá những bí ẩn thú vị xoay quanh quy luật tự nhiên kỳ diệu này nhé!
Sự tồn tại của kẻ mạnh trong tự nhiên
Chọn lọc tự nhiên là gì?
Chọn lọc tự nhiên là quá trình mà các cá thể sinh vật có những đặc điểm di truyền giúp chúng thích nghi tốt hơn với môi trường sống sẽ có xu hướng sống sót và sinh sản nhiều hơn so với những cá thể kém thích nghi. Theo thời gian, quá trình này có thể dẫn đến sự tiến hóa của các loài mới, thích nghi tốt hơn với môi trường sống.
Ví dụ, một loài chim sẻ sống trong môi trường có nhiều hạt cứng có thể tiến hóa mỏ cứng hơn để dễ dàng bẻ hạt hơn. Những con chim sẻ có mỏ cứng hơn sẽ có nhiều thức ăn hơn, sống sót tốt hơn và sinh sản nhiều hơn, truyền lại đặc điểm mỏ cứng cho thế hệ sau. Ngược lại, những con chim sẻ mỏ yếu hơn sẽ khó kiếm ăn hơn, ít có cơ hội sinh sản và đặc điểm này dần bị loại bỏ.
Có thể bạn quan tâm: Các món ăn từ yến sào
Các yếu tố ảnh hưởng đến chọn lọc tự nhiên
Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến chọn lọc tự nhiên, bao gồm:
- Môi trường sống: Môi trường sống thay đổi sẽ tạo ra những áp lực chọn lọc khác nhau. Ví dụ, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh…
- Sự cạnh tranh: Các cá thể trong cùng một loài hoặc giữa các loài khác nhau phải cạnh tranh để giành lấy tài nguyên như thức ăn, nước uống, nơi ở…
- Biến dị di truyền: Sự khác biệt về gen giữa các cá thể trong quần thể là nguyên liệu cho chọn lọc tự nhiên.
- Giao phối không ngẫu nhiên: Ví dụ, con cái thường lựa chọn bạn tình dựa trên những đặc điểm thể hiện sức khỏe và khả năng sinh tồn cao.
Vai trò của chọn lọc tự nhiên trong tiến hóa
Chọn lọc tự nhiên là động lực chính của quá trình tiến hóa. Nhờ chọn lọc tự nhiên, các loài sinh vật có thể thích nghi với môi trường sống luôn thay đổi và tạo ra sự đa dạng sinh học phong phú như ngày nay.
Hình ảnh minh họa khủng long tuyệt chủng do không thích nghi với môi trường
Vậy chọn lọc tự nhiên có phải luôn tạo ra sinh vật hoàn hảo?
Câu trả lời là không. Chọn lọc tự nhiên chỉ lựa chọn những cá thể thích nghi tốt hơn với môi trường tại một thời điểm nhất định, chứ không phải là “hoàn hảo”. Một đặc điểm có lợi trong môi trường này có thể trở thành bất lợi trong môi trường khác.
Ví dụ, bộ lông trắng giúp gấu Bắc Cực ngụy trang trong tuyết, nhưng sẽ là bất lợi nếu chúng phải sống trong rừng nhiệt đới.
Quan niệm tâm linh về sự thích nghi và sinh tồn
Người Việt ta từ xa xưa đã có niềm tin vào sự cân bằng của tự nhiên. Quan niệm “Ở hiền gặp lành” hay “gieo nhân nào gặt quả nấy” phần nào cũng thể hiện luật nhân quả và sự thích nghi trong cuộc sống. Con người cũng là một phần của tự nhiên, cũng phải tuân theo quy luật sinh tồn và không ngừng thích nghi để tồn tại và phát triển.
Kết luận
Chọn lọc tự nhiên là một quá trình phức tạp và liên tục diễn ra trong tự nhiên. Hiểu rõ về chọn lọc tự nhiên giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tự nhiên và vị trí của con người trong đó. Còn rất nhiều điều thú vị về tự nhiên đang chờ bạn khám phá, hãy tiếp tục theo dõi các bài viết khác của LA Là Gì nhé!
