“Chắc bụng chắc dạ” là câu nói cửa miệng của ông bà ta xưa, thể hiện tầm quan trọng của hệ tiêu hóa đối với sức khỏe. Thế nhưng, khi bụng to bất thường, cứng và căng tức, có thể bạn đang phải đối mặt với căn bệnh cổ trướng. Vậy Cổ Trướng Là Gì? Hãy cùng lala tìm hiểu về căn bệnh này để có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời nhé!
Ý nghĩa của “Cổ trướng”
Trong dân gian, người ta thường gọi cổ trướng là “bệnh bụng to”, “bệnh phù nề bụng”. Đây là cách gọi hình tượng dựa trên triệu chứng dễ nhận biết nhất của bệnh. Còn trong y học hiện đại, thuật ngữ “cổ trướng” được sử dụng để chỉ tình trạng tích tụ dịch bất thường trong ổ bụng.
Theo bác sĩ Nguyễn Văn An, tác giả cuốn “Bệnh học gan mật”: “Cổ trướng thường là dấu hiệu của các bệnh lý gan nghiêm trọng, đặc biệt là xơ gan”. Lời khẳng định của vị bác sĩ đầu ngành cho thấy mức độ nguy hiểm tiềm ẩn của căn bệnh này.
xơ gan giai đoạn cuối
Giải đáp: Cổ trướng là gì?
Cổ trướng là tình trạng dịch tích tụ trong ổ bụng, khiến bụng to lên bất thường. Dịch này có thể là dịch thấm (dịch trong) hoặc dịch tiết (dịch đục) tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
Nguyên nhân và triệu chứng của cổ trướng
Nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến cổ trướng, nhưng phổ biến nhất là do các bệnh lý về gan, điển hình như:
- Xơ gan: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây cổ trướng. Khi gan bị tổn thương nặng nề, mô sẹo sẽ hình thành, cản trở dòng máu chảy qua gan, dẫn đến tăng áp lực tĩnh mạch cửa và gây tràn dịch ra khỏi mạch máu, tích tụ trong ổ bụng.
- Ung gan: Khối u phát triển trong gan có thể chèn ép tĩnh mạch cửa hoặc trực tiếp sản sinh ra dịch, gây cổ trướng.
- Viêm gan: Viêm gan virus hoặc viêm gan do các nguyên nhân khác cũng có thể dẫn đến cổ trướng, tuy nhiên trường hợp này ít gặp hơn.
Ngoài ra, cổ trướng còn có thể do các bệnh lý khác như:
- Suy tim sung huyết: Tim hoạt động kém hiệu quả khiến máu bị ứ đọng ở các cơ quan, bao gồm cả gan, dẫn đến cổ trướng.
- Bệnh thận: Khi thận bị suy yếu, khả năng lọc và đào thải chất lỏng ra khỏi cơ thể bị giảm sút, dẫn đến tích tụ dịch trong cơ thể, bao gồm cả ổ bụng.
- Viêm phúc mạc: Màng bụng bị viêm nhiễm cũng có thể gây tràn dịch vào ổ bụng.
Triệu chứng
Cổ trướng thường tiến triển âm thầm và chỉ biểu hiện rõ ràng khi lượng dịch trong ổ bụng đã khá nhiều. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Bụng to dần: Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất, bệnh nhân cảm thấy bụng to lên bất thường, quần áo trở nên chật chội.
- Bụng căng tức: Bệnh nhân cảm thấy khó chịu, đau tức vùng bụng, đặc biệt là sau khi ăn hoặc nằm ngửa.
- Chán ăn, khó tiêu: Dịch trong ổ bụng chèn ép dạ dày và ruột, khiến bệnh nhân chán ăn, đầy bụng, khó tiêu.
- Khó thở: Lượng dịch lớn có thể đẩy cơ hoành lên cao, chèn ép phổi, gây khó thở, đặc biệt là khi nằm.
Chẩn đoán và điều trị cổ trướng
Để chẩn đoán chính xác cổ trướng, bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố như thăm khám lâm sàng, siêu âm bụng, xét nghiệm máu, chọc dò dịch bụng… Từ đó, xác định nguyên nhân gây bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Điều trị cổ trướng cần tập trung vào việc điều trị nguyên nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, các biện pháp hỗ trợ như chế độ ăn nhạt, hạn chế uống nước, dùng thuốc lợi tiểu… cũng được áp dụng để giảm bớt lượng dịch trong ổ bụng.
siêu âm ổ bụng
Phòng ngừa cổ trướng
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, để phòng ngừa cổ trướng, bạn nên:
- Tiêm phòng viêm gan virus: Viêm gan virus là một trong những nguyên nhân gây xơ gan và cổ trướng.
- Hạn chế uống rượu bia: Lạm dụng rượu bia gây tổn thương gan nghiêm trọng, tăng nguy cơ xơ gan và cổ trướng.
- Khám sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm các bệnh lý về gan, thận, tim mạch… từ đó có biện pháp điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng cổ trướng.
Những điều cần lưu ý
- Cổ trướng là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng dịch ổ bụng, suy hô hấp, suy thận…
- Khi thấy có các dấu hiệu nghi ngờ cổ trướng, bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Bên cạnh việc tìm hiểu về cổ trướng, bạn đọc có thể tham khảo thêm các bài viết liên quan về sức khỏe trên Lalagi như: Ô nhiễm môi trường nước là gì?, Cấu trúc dân số vàng là gì?… để nâng cao kiến thức chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích về cổ trướng là gì. Hãy like, share bài viết và để lại bình luận bên dưới nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào nhé!
