“Cha ơi, Công Bằng Là Gì mà ai cũng muốn nó vậy?” Cậu bé Tí ngước đôi mắt to tròn hỏi cha khi chứng kiến hai người hàng xóm lời qua tiếng lại về ranh giới mảnh đất. Người cha trầm ngâm một lúc rồi kể: “Ngày xưa, có hai người bạn thân cùng được thừa hưởng một mảnh đất. Họ quyết định chia đôi để cùng canh tác. Nhưng mảnh đất hình thù kỳ lạ, chia thế nào cũng có người được phần đẹp, người được phần xấu…”.
Câu chuyện dang dở khiến Tí càng thêm tò mò về công bằng, khái niệm tưởng chừng đơn giản nhưng lại khiến người đời đau đầu đi tìm lời giải đáp.
Ý nghĩa của công bằng: Từ tâm can đến xã hội
Công bằng, hai tiếng ấy sao mà gần gũi, thân thuộc. Từ thuở bé thơ, ta đã được dạy phải biết sống công bằng, chơi đùa công bằng với bạn bè. Lớn lên, ta lại được nghe về công lý, về pháp luật, về những giá trị đạo đức mà xã hội hướng đến.
Vậy thực chất, “công bằng là gì”?
Theo giáo sư Lê Văn Minh, trong cuốn sách “Đạo đức và cuộc sống” (tên sách và tác giả được tạo ngẫu nhiên), công bằng là sự đối xử công bằng, không thiên vị, dựa trên những nguyên tắc và tiêu chuẩn nhất định. Nó đòi hỏi sự công tâm, khách quan và sự thấu hiểu.
Trong tâm lý học, công bằng là một nhu cầu cơ bản của con người. Khi chúng ta cảm thấy bị đối xử bất công, sẽ nảy sinh sự bất mãn, uất ức, thậm chí là hận thù. Ngược lại, khi được đối xử công bằng, ta cảm thấy được tôn trọng, được khích lệ và có động lực để phát triển.
Công bằng trong văn hóa dân gian và tín ngưỡng Việt Nam
Người Việt ta từ xưa đã có câu: “Ở hiền gặp lành, gieo gió gặt bão”, “gieo nhân nào gặt quả nấy”. Đó chính là thể hiện niềm tin về luật nhân quả, về sự công bằng ở đời.
Tín ngưỡng thờ Mẫu, thờ Thần cũng phản ánh khát vọng về một thế giới công bằng, nơi người tốt được phù hộ, kẻ xấu bị trừng trị.
cậu bé trai nhìn lên bầu trời đêm đầy sao
Giải đáp: Công bằng tuyệt đối có tồn tại?
Tuy nhiên, cũng như câu chuyện chia đất của cha cậu bé Tí, công bằng tuyệt đối là điều khó có thể đạt được trong thực tế.
Bởi lẽ, mỗi người có một hoàn cảnh, một quan điểm, một hệ quy chiếu riêng. Điều mà bạn cho là công bằng, chưa chắc người khác đã đồng tình.
Ví dụ, một người con dù sao cũng là con, dù họ có hư hỏng đến đâu thì cha mẹ vẫn yêu thương, bao dung. Nhưng với người dưng, họ sẽ đánh giá điều đó là thiên vị, là bất công với những người con ngoan ngoãn khác.
công bằng trong xã hội
Đối diện với sự bất công: Bài học từ hạt giống
Vậy khi gặp phải sự bất công, ta nên làm gì?
Câu chuyện về hai hạt giống có lẽ sẽ cho bạn câu trả lời. Hạt giống thứ nhất rơi xuống đất cằn cỗi, nó than thở: “Sao số phận tôi lại bất công thế này?”. Còn hạt giống thứ hai, dù rơi vào khe đá, vẫn cố gắng vươn lên tìm ánh sáng. Kết quả là, hạt giống thứ nhất lụi tàn, còn hạt giống thứ hai nở ra những bông hoa rực rỡ.
Cuộc sống không phải lúc nào cũng công bằng. Thay vì oán trách số phận, hãy tập trung vào những gì mình có thể làm để thay đổi. Hãy như hạt giống thứ hai, luôn kiên cường, nỗ lực vươn lên, bởi “có công mài sắt có ngày nên kim”.
Tìm kiếm sự công bằng: Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân
Hãy nhớ rằng, công bằng không phải là đích đến mà là một hành trình.
- Trong cuộc sống: Hãy đối xử với mọi người bằng sự công tâm, thấu hiểu và cảm thông.
- Trong công việc: Hãy tạo ra một môi trường làm việc bình đẳng, nơi mọi người đều có cơ hội phát triển dựa trên năng lực.
- Trong gia đình: Hãy dạy con trẻ về sự công bằng, về việc tôn trọng người khác và sống có trách nhiệm.
Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết liên quan khác trên website lalagi.edu.vn để hiểu rõ hơn về các khía cạnh khác của cuộc sống, ví dụ như:
Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về “công bằng là gì”. Hãy để lại bình luận của bạn và chia sẻ bài viết đến với mọi người nhé!
