“Cơm không ăn được thì đạp đổ”, “được ăn cả, ngã về không”… Nghe quen tai chứ? Đó chính là những gì mà người ta thường liên tưởng khi nhắc đến “cưỡng chế”. Vậy thực chất “cưỡng chế” là gì? Khi nào cần đến “mạnh đâu cậy ké”? Hãy cùng Lala tìm hiểu nhé!
Ý nghĩa của “cưỡng chế”: Không chỉ là chuyện “cậy mạnh hiếp yếu”
Trong tiếng Việt, “cưỡng chế” thường được hiểu theo nghĩa tiêu cực, ám chỉ việc dùng vũ lực, quyền lực để ép buộc người khác làm theo ý mình, bất chấp đúng sai. Hình ảnh thường thấy là những “anh chị đại” trong trường học bắt nạt bạn bè, hay những kẻ “sức dài vai rộng” ức hiếp người cô thế.
Tuy nhiên, xét về mặt ngữ nghĩa pháp lý, “cưỡng chế” lại mang ý nghĩa khác. Nó là một biện pháp được pháp luật quy định, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện để buộc cá nhân, tổ chức thi hành nghĩa vụ mà họ cố tình hoặc vô ý không thực hiện.
Cưỡng chế thi hành án
Nghe có vẻ “cao siêu” quá phải không? Thật ra, “cưỡng chế” trong trường hợp này cũng giống như việc bố mẹ phạt bạn vì không chịu làm bài tập về nhà vậy. Mục đích của việc “phạt” này không phải là để “trả thù” hay “lấy le” mà là để giúp bạn nhận ra lỗi sai và sửa chữa.
Khi nào cần đến “cưỡng chế”?
“Cưỡng chế” chỉ được áp dụng khi đã hết cách. Giống như việc bố mẹ sẽ nhẹ nhàng khuyên bảo bạn trước, chỉ khi nào bạn “nhờn thuốc” thì mới phải dùng đến “roi vọt”.
Cụ thể hơn, “cưỡng chế” thường được áp dụng trong các trường hợp như:
- Thi hành án: Khi một bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng đương sự không tự nguyện thi hành. Ví dụ như: người vay tiền không chịu trả nợ, người vi phạm giao thông không chịu nộp phạt,…
- Xử lý vi phạm hành chính: Khi cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật về hành chính nhưng không tự nguyện khắc phục hậu quả. Ví dụ như: lấn chiếm vỉa hè kinh doanh, xây dựng công trình không phép,…
Xử phạt vi phạm hành chính
“Cưỡng chế” – Con dao hai lưỡi
Dù là biện pháp cần thiết để đảm bảo trật tự xã hội, “cưỡng chế” cũng tiềm ẩn nhiều mặt trái. Nếu bị lạm dụng, “cưỡng chế” có thể trở thành công cụ để “cậy quyền”, gây ra bất công và oan sai.
Ông Nguyễn Văn A, chuyên gia luật tại Viện nghiên cứu Pháp luật, chia sẻ: “Cần phải sử dụng biện pháp cưỡng chế một cách thận trọng, tuân thủ nghiêm ngặt quy định của pháp luật. Tránh tình trạng lạm dụng cưỡng chế, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.”
Cùng Lala tìm hiểu thêm về các vấn đề pháp lý khác
Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về “cưỡng chế”. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngại để lại bình luận bên dưới nhé! Lala luôn sẵn sàng giải đáp mọi câu hỏi của bạn!
