Bạn có bao giờ nghe câu: “Trông mặt mà bắt hình dong”? Đó chính là một minh chứng rất đời thường cho “định kiến” đấy! Vậy định Kiến Là Gì mà có sức ảnh hưởng lớn đến vậy? Hãy cùng lalagi.edu.vn đi tìm câu trả lời nhé!
Định kiến là gì? – Giải mã “bài toán” tâm lý xã hội
1. Định kiến – “Lăng kính màu” nhìn đời méo mó
Nói một cách dễ hiểu, định kiến như “cái kính màu” mà ta vô tình (hoặc cố ý) đeo lên mắt khi nhìn nhận người khác. Nó khiến ta chỉ thấy những gì mình muốn thấy, phán xét dựa trên những khuôn mẫu có sẵn trong đầu mà quên mất rằng: “Giang sơn, dễ đổi, bản tính khó dời”, huống chi là con người, vạn người vạn nết, làm sao có thể “đóng khung” theo một khuôn mẫu nào được!
Đánh giá người khác
2. Nguồn gốc của định kiến – “Gieo suy nghĩ, gặt hành động”
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn, tác giả cuốn “Tâm lý học đám đông”: “Định kiến hình thành từ những kinh nghiệm cá nhân, những gì được dạy dỗ từ nhỏ, hoặc ảnh hưởng từ môi trường xung quanh.” Ví dụ như, bạn nghe người ta đồn thổi về một người nào đó mà chưa hề tiếp xúc, lâu dần sẽ hình thành định kiến về người đó.
3. Các dạng thức của định kiến – Muôn hình vạn trạng
Định kiến có thể dựa trên:
- Giới tính: “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” – câu nói tưởng như khen ngợi nhưng vô tình tạo nên rào cản vô hình cho phụ nữ trong xã hội hiện đại.
- Vùng miền: “Người Bắc thực dụng, người Nam phóng khoáng” – sự quy chụp vùng miền khiến ta bỏ qua những nét đẹp riêng của mỗi vùng đất, con người.
- Nghề nghiệp: “Nhất y, nhì dược, tạm được Cửu vạn” – lời truyền miệng này vô tình khiến nhiều người có cái nhìn thiếu thiện cảm với một số ngành nghề.
và còn rất nhiều dạng thức khác nữa.
4. Tác hại của định kiến – “Cái kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra”
Định kiến như “con dao hai lưỡi”, không chỉ ảnh hưởng đến người bị định kiến mà còn tác động ngược lại chính bản thân ta.
- Với người bị định kiến: Gây tổn thương tinh thần, tạo áp lực, cản trở sự phát triển, thậm chí dẫn đến những hành vi tiêu cực.
- Với người có định kiến: Mất đi cơ hội kết nối, học hỏi từ những người xung quanh, khó hòa nhập và thích nghi với cuộc sống đa dạng, phong phú.
“Gỡ rối” định kiến – Hành trình tìm về sự thật
Vậy làm thế nào để “gỡ rối” định kiến, trả lại cho mỗi người “gam màu” chân thật của chính mình?
- Nâng cao nhận thức: Hãy tự vấn bản thân, nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, đa chiều thay vì “nhìn theo số đông”.
- Mở rộng trái tim: Hãy chủ động tìm hiểu, tiếp xúc với những điều mới mẻ, những nền văn hóa, lối sống khác biệt để thêm yêu cuộc sống muôn màu muôn vẻ.
- Luôn đặt mình vào vị trí của người khác: “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”, hãy suy nghĩ trước khi nói, tránh những lời nói, hành động gây tổn thương đến người khác.
Suy nghĩ tích cực
Kết luận – “Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến”
Định kiến như “con sâu làm rầu nồi canh”, chỉ một chút định kiến cũng có thể phá hỏng đi những điều tốt đẹp. Hãy để lalagi.edu.vn cùng bạn xây dựng một cộng đồng văn minh, nhân ái, nơi mà mỗi cá nhân đều được tôn trọng và đối xử công bằng bạn nhé!
Bạn có muốn tìm hiểu thêm về thành kiến là gì? Hãy cùng khám phá và chia sẻ suy nghĩ của bạn với chúng tôi!
