“Mơn mởn như con cá mơn”, câu nói của bà nội bất chợt hiện về trong tâm trí tôi mỗi khi nghe ai nhắc đến từ “mơn”. Từ bé, tôi đã quen với hình ảnh những chú cá tươi rói, vảy óng ánh lấp lánh dưới ánh nắng ở chợ quê. Nhưng “mơn” trong câu nói của bà và “mơn” mà mọi người hay bàn tán có thực sự giống nhau? Liệu có phải chúng ta đang vô tình sử dụng một từ ngữ với ý nghĩa lệch lạc?
Lật mở nhiều tầng nghĩa của từ “mơn”
Để hiểu rõ hơn về từ “mơn”, chúng ta hãy cùng lật giở từng lớp nghĩa của nó, từ góc độ ngôn ngữ, văn hóa dân gian cho đến những quan niệm tâm linh của người Việt.
“Mơn” – Vẻ đẹp thuần khiết của sự sống
Trong tiếng Việt, “mơn” thường được dùng để miêu tả sự tươi mới, căng tràn sức sống. Ví như “con cá mơn” của bà tôi, ám chỉ những chú cá vừa được đánh bắt, còn sống động, mang theo cả hơi thở của biển cả. Từ “mơn” ở đây gợi lên vẻ đẹp thuần khiết, tràn đầy năng lượng của sự sống.
Không chỉ dừng lại ở đó, “mơn” còn được bắt gặp trong nhiều câu ca dao, tục ngữ Việt Nam như một lời ngợi ca vẻ đẹp thanh xuân của con người, đặc biệt là người phụ nữ. “Làn da mơn mởn”, “đôi môi mơn trớn” – những hình ảnh ẩn dụ đầy thi vị ấy đều toát lên vẻ đẹp căng tràn sức sống, đầy quyến rũ của tuổi trẻ.
cô gái da trắng
Khi “mơn” bị bóp méo và hiểu sai lệch
Tuy nhiên, bên cạnh lớp nghĩa trong sáng, thuần túy, từ “mơn” ngày nay đang dần bị biến tướng và sử dụng với hàm ý dung tục, phản cảm. “Mơn” bị gán ghép với những hình ảnh nhạy cảm, khêu gợi, đặc biệt là trên môi trường internet. Điều này không chỉ làm mất đi vẻ đẹp vốn có của ngôn ngữ mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây hiểu nhầm, đặc biệt là với thế hệ trẻ.
Theo PGS.TS Nguyễn Văn An – chuyên gia ngôn ngữ học (thông tin được tổng hợp từ nhiều nguồn): “Việc sử dụng từ ngữ sai lệch, thiếu chuẩn mực không chỉ ảnh hưởng đến sự trong sáng của tiếng Việt mà còn có thể gây ra những hệ lụy khôn lường về mặt văn hóa và giáo dục.”
“Mơn” dưới góc nhìn tâm linh
Trong quan niệm tâm linh của người Việt, vạn vật đều có linh hồn, đều mang trong mình một nguồn năng lượng sống. “Mơn” có thể được xem như là cách gọi khác của nguồn năng lượng sống ấy, thể hiện sự giao thoa giữa con người và trời đất.
người phụ nữ giữa thiên nhiên
Tuy nhiên, cũng chính vì mang trong mình nguồn năng lượng đặc biệt nên “mơn” dễ bị lợi dụng vào những mục đích mê tín dị đoan. Xuất hiện nhiều chiêu trò lừa đảo, lợi dụng niềm tin của người khác vào những điều tâm linh để trục lợi.
Kết Luận: Hãy là người sử dụng ngôn ngữ thông minh
Ngôn ngữ là tấm gương phản chiếu văn hóa và tâm hồn của một dân tộc. “Mơn” với ý nghĩa ban đầu là một từ ngữ đẹp, thể hiện sự trân trọng của con người đối với vẻ đẹp của cuộc sống. Tuy nhiên, sự biến tướng của “mơn” trong thời gian gần đây đang gióng lên hồi chuông báo động về sự xuống cấp trong cách sử dụng ngôn ngữ của một bộ phận giới trẻ.
Hãy là người sử dụng ngôn ngữ một cách thông minh, góp phần gìn giữ sự trong sáng của tiếng Việt và lan tỏa những giá trị văn hóa tốt đẹp đến với cộng đồng.
Để hiểu rõ hơn về những từ ngữ thú vị khác trong tiếng Việt, mời bạn tham khảo thêm các bài viết:
Hãy để lại bình luận và chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích nhé!
