Bạn có bao giờ trằn trọc suốt đêm chỉ vì một câu nói vu vơ ban chiều? Hay lo lắng đến mất ăn mất ngủ về một sự kiện chưa chắc đã xảy ra? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đã và đang rơi vào tình trạng overthinking – “nghĩ quá nhiều” đấy. Vậy overthinking là gì và làm thế nào để kiểm soát nó? Hãy cùng Lala tìm hiểu nhé!
Overthinking là gì? Dấu hiệu nhận biết “kẻ thù giấu mặt”
Trong văn hóa dân gian Việt Nam, chúng ta có câu “phiền não từ tâm”. Overthinking cũng vậy, nó là một dạng “tâm bệnh” thời hiện đại, ám chỉ việc một người liên tục suy nghĩ quá mức về một vấn đề, thường là những suy nghĩ tiêu cực, bi quan và không có hồi kết.
Giống như một chiếc xe cứ chạy lòng vòng mà không tìm thấy lối ra, overthinking khiến chúng ta bị mắc kẹt trong mớ bòng bong của những suy nghĩ, lo lắng, sợ hãi… mà không thể nào thoát ra được.
Dấu hiệu của overthinking:
- Luôn trăn trở về quá khứ: Bạn tự dằn vặt bản thân về những sai lầm đã qua, những điều “giá như” mình đã làm khác đi.
- Lo lắng thái quá về tương lai: Bạn tưởng tượng ra vô số kịch bản tồi tệ có thể xảy ra, từ chuyện thi trượt, thất nghiệp đến những điều xa vời như tai nạn, bệnh tật…
- Phân tích mọi thứ quá mức: Một lời nói, một hành động nhỏ cũng có thể khiến bạn suy diễn ra muôn vàn ý nghĩa, thường là tiêu cực.
Cô gái suy nghĩ
Hệ lụy của overthinking: Khi “nghĩ nhiều” trở thành bệnh
Trong cuốn sách “Tâm lý học hạnh phúc”, Tiến sĩ Lê Minh Tuấn (nhân vật được tạo ngẫu nhiên) đã viết: “Overthinking giống như một con dao hai lưỡi. Nó có thể giúp chúng ta phân tích vấn đề, tìm ra giải pháp nhưng đồng thời cũng có thể hủy hoại tâm trí, sức khỏe và cả các mối quan hệ của chúng ta.”
Quả thật, overthinking kéo dài có thể gây ra những hệ lụy khôn lường:
- Rối loạn lo âu, trầm cảm: “Nghĩ quá nhiều” khiến tâm trí bạn luôn trong trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, lâu dần dẫn đến các bệnh lý về tâm lý như rối loạn lo âu, stress, thậm chí là trầm cảm.
- Mất ngủ, khó tập trung: Nằm xuống là những suy nghĩ lại ùa đến, bạn trằn trọc mãi không thể chợp mắt. Sáng hôm sau thức dậy với tâm trạng mệt mỏi, uể oải, không thể tập trung vào công việc.
- Ảnh hưởng đến các mối quan hệ: Bạn nghi ngờ, ghen tuông vô cớ với người yêu, bạn bè chỉ vì những suy diễn trong đầu. Điều này khiến các mối quan hệ trở nên căng thẳng, rạn nứt.
Người phụ nữ mệt mỏi
Kiểm soát overthinking: Làm chủ suy nghĩ, làm chủ cuộc đời
“Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến”, lời dạy của Phật dạy chúng ta cách làm chủ tâm trí, không bị cuốn theo những suy nghĩ tiêu cực. Vậy làm thế nào để áp dụng điều này vào việc kiểm soát overthinking?
- Sống trọn vẹn trong hiện tại: Thay vì lo lắng về những điều chưa xảy ra hoặc tiếc nuối quá khứ, hãy tập trung vào hiện tại, vào những gì bạn đang làm và những người xung quanh bạn.
- Thực hành chánh niệm: Hãy dành thời gian mỗi ngày để thiền định, hít thở sâu, giúp tâm trí tĩnh lặng, thoát khỏi những suy nghĩ vẩn vơ.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Đừng ngại ngần chia sẻ những suy nghĩ, lo lắng của bạn với người thân, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý.
Thiền định
Overthinking là một vấn đề phổ biến trong cuộc sống hiện đại. Hi vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về overthinking là gì, hệ lụy của nó cũng như cách kiểm soát “kẻ thù giấu mặt” này. Hãy nhớ rằng, bạn hoàn toàn có thể làm chủ tâm trí và sống một cuộc sống hạnh phúc, an yên.
