Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao mỗi khi nghe tiếng chuông báo giờ ra chơi là bụng lại “réo gọi”? Hay chỉ cần nhìn thấy quả sấu dầm là miệng đã ứa nước miếng? Tất cả những điều thú vị ấy đều có liên quan đến “phản xạ có điều kiện” đấy! Vậy chính xác thì Phản Xạ Có điều Kiện Là Gì mà lại “thần thông quảng đại” đến thế? Hãy cùng LaLaGi.edu.vn khám phá nhé!
Ý Nghĩa Của Phản Xạ Có Điều Kiện
Từ Góc Nhìn Khoa Học
Nói một cách dễ hiểu, phản xạ có điều kiện giống như một “thói quen” được hình thành trong hệ thần kinh của chúng ta, dựa trên sự lặp đi lặp lại giữa một kích thích từ môi trường bên ngoài và một phản xạ có sẵn trong cơ thể.
Ví dụ: Mỗi khi bạn chuẩn bị ăn cơm, mẹ bạn thường gọi bạn bằng cách gõ muỗng vào bát. Ban đầu, tiếng gõ muỗng chỉ là một âm thanh bình thường. Nhưng sau nhiều lần lặp đi lặp lại (tiếng gõ muỗng – được ăn cơm), não bộ của bạn sẽ tự động liên kết tiếng gõ muỗng với việc sắp được ăn. Kết quả là chỉ cần nghe tiếng gõ muỗng thôi, bạn đã thấy bụng đói cồn cào rồi!
Quan Niệm Tâm Linh
Người xưa có câu “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Điều này cũng phần nào thể hiện sự nhạy bén của cha ông ta trong việc quan sát và lý giải những hiện tượng tâm lý, trong đó có phản xạ có điều kiện.
Theo quan niệm dân gian, việc hình thành những thói quen tốt (ví dụ: dậy sớm tập thể dục, ăn uống điều độ…) sẽ giúp con người khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn. Ngược lại, những thói quen xấu (ví dụ: lười biếng, ăn uống vô tội vạ…) có thể khiến cuộc sống gặp nhiều khó khăn, trắc trở.
kích thích và phản xạ
Giải Đáp: Phản Xạ Có Điều Kiện Là Gì?
Phản xạ có điều kiện là một loại phản xạ được hình thành trong đời sống cá thể, dựa trên sự hình thành kết nối mới trong hệ thần kinh trung ương, giữa các trung khu thần kinh chi phối các hoạt động vốn dĩ không liên quan với nhau. Nói cách khác, phản xạ có điều kiện chính là kết quả của quá trình học tập và rèn luyện của mỗi cá nhân.
Đặc Điểm Của Phản Xạ Có Điều Kiện:
- Tính cá thể: Mỗi cá thể sẽ có những phản xạ có điều kiện riêng, phụ thuộc vào kinh nghiệm sống của bản thân. Ví dụ: Người sợ chó có thể do từng bị chó cắn, người thích ăn sầu riêng có thể do từ nhỏ đã được ăn thường xuyên.
- Tính tạm thời: Phản xạ có điều kiện có thể mất đi nếu không được củng cố thường xuyên. Ví dụ: Nếu bạn ngừng tập thể dục một thời gian dài, cơ thể sẽ dần mất đi phản xạ nhanh chóng và dẻo dai như trước.
- Tính có tính chất tín hiệu: Phản xạ có điều kiện giúp cơ thể thích nghi với những thay đổi của môi trường bằng cách dự đoán những sự kiện sắp xảy ra.
Phân Biệt Phản Xạ Có Điều Kiện Và Phản Xạ Không Điều Kiện
Rất nhiều người nhầm lẫn giữa phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện. Để phân biệt hai loại phản xạ này, bạn có thể tham khảo bảng so sánh dưới đây:
| Đặc điểm | Phản xạ không điều kiện | Phản xạ có điều kiện |
|---|---|---|
| Trung tâm xử lý | Tủy sống, não bộ ở mức độ thấp hơn | Vỏ não |
| Tính chất | Bẩm sinh, di truyền | Hình thành trong đời sống cá thể |
| Tính bền vững | Bền vững, lâu dài | Tạm thời, dễ mất đi nếu không củng cố |
| Ý nghĩa | Giúp cơ thể thích nghi với môi trường xung quanh | Giúp cơ thể thích nghi với môi trường sống luôn thay đổi và phức tạp hơn |
Vai Trò Của Phản Xạ Có Điều Kiện
- Trong đời sống: Phản xạ có điều kiện giúp con người hình thành những th habits, kỹ năng, nếp sống lành mạnh, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Trong học tập: Nhờ có phản xạ có điều kiện, chúng ta có thể ghi nhớ kiến thức, rèn luyện kỹ năng tư duy, logic…
- Trong lao động: Phản xạ có điều kiện giúp con người thực hiện các thao tác lao động một cách chính xác, nhanh chóng và hiệu quả.
Ví Dụ Về Phản Xạ Có Điều Kiện Trong Đời Sống:
- Nghe tiếng chuông báo thức reo là thức dậy.
- Nhìn thấy đèn đỏ là dừng xe.
- Ngửi thấy mùi thức ăn yêu thích là chảy nước miếng.
- Nghe thấy bài hát quen thuộc là nhún nhảy theo.
Một Số Câu Hỏi Thường Gặp Về Phản Xạ Có Điều Kiện
1. Phản xạ có điều kiện có di truyền được không?
- Không. Phản xạ có điều kiện là kết quả của quá trình học tập và rèn luyện của mỗi cá thể, không di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
2. Làm thế nào để hình thành một phản xạ có điều kiện?
- Để hình thành một phản xạ có điều kiện, cần phải lặp đi lặp lại nhiều lần sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và kích thích không điều kiện.
3. Làm thế nào để loại bỏ một phản xạ có điều kiện không mong muốn?
- Có thể loại bỏ phản xạ có điều kiện không mong muốn bằng cách không củng cố hoặc tạo ra sự ức chế đối với phản xạ đó.
tập yoga
Kết Luận
Phản xạ có điều kiện là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Hiểu rõ về phản xạ có điều kiện giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về bản thân, từ đó điều chỉnh hành vi, thói quen để sống một cuộc sống lành mạnh và ý nghĩa hơn.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc “Phản xạ có điều kiện là gì?”. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới nhé!
Khám phá thêm:
