“Trẻ con nhà người ta nói sõi như chim hót, con nhà mình thì cứ ngọng líu ngọng lô, chẳng lẽ bị rối loạn ngôn ngữ?”. Chị Hoa, một bà mẹ trẻ, tâm sự với tôi trong một lần tình cờ gặp gỡ. Chị lo lắng con mình chậm nói hơn so với bạn bè đồng trang lứa, không biết có phải mắc chứng rối loạn ngôn ngữ hay không. Vậy, Rối Loạn Ngôn Ngữ Là Gì? Làm sao để nhận biết và hỗ trợ trẻ gặp phải vấn đề này? Hãy cùng Lala tìm hiểu nhé!
Ý Nghĩa Của Rối Loạn Ngôn Ngữ
Ngôn ngữ – như suối chảy róc rách, là dòng chảy bất tận của tâm hồn, là cầu nối giúp con người kết nối và sẻ chia. Thế nhưng, có những người, dòng chảy ấy lại gặp phải những trở ngại, khiến họ khó khăn trong việc diễn đạt suy nghĩ, cảm xúc của mình. Đó là khi “ngôn ngữ” trở nên “rối loạn”.
Trong dân gian, người ta thường gọi những người gặp khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ là “nói ngọng”, “nói lắp”, “chậm nói”,… Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Nguyễn Văn An, chuyên gia ngôn ngữ học, những cách gọi này chỉ phản ánh một phần rất nhỏ của rối loạn ngôn ngữ.
Giao tiếp khó khăn
Rối Loạn Ngôn Ngữ Là Gì?
Rối loạn ngôn ngữ là một dạng khuyết tật giao tiếp, ảnh hưởng đến khả năng sử dụng và hiểu ngôn ngữ nói và viết. Trẻ em bị rối loạn ngôn ngữ có thể gặp khó khăn trong việc:
- Phát âm: Nói ngọng, nói lắp, phát âm sai âm vị.
- Từ vựng: Sử dụng vốn từ hạn chế, khó khăn trong việc học từ mới.
- Ngữ pháp: Xây dựng câu thiếu logic, sai ngữ pháp.
- Giao tiếp xã hội: Khó khăn trong việc bắt đầu và duy trì cuộc trò chuyện, hiểu ngôn ngữ cơ thể và biểu cảm khuôn mặt.
Nguyên Nhân Gây Ra Rối Loạn Ngôn Ngữ
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn ngôn ngữ. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Yếu tố di truyền: Trẻ em có bố mẹ hoặc người thân trong gia đình bị rối loạn ngôn ngữ có nguy cơ mắc chứng bệnh này cao hơn.
- Các vấn đề về thính giác: Trẻ bị viêm tai giữa, lãng tai… cũng có thể gặp khó khăn trong việc nghe và phát triển ngôn ngữ.
- Các vấn đề về phát triển: Trẻ sinh non, thiếu cân, chậm phát triển trí tuệ… cũng có nguy cơ cao bị rối loạn ngôn ngữ.
- Môi trường sống: Trẻ ít được giao tiếp, tiếp xúc với ngôn ngữ hoặc sống trong môi trường sử dụng nhiều ngôn ngữ cùng lúc cũng có thể bị ảnh hưởng đến khả năng phát triển ngôn ngữ.
Bác sĩ khám chữa cho bé
Dấu Hiệu Nhận Biết Rối Loạn Ngôn Ngữ Ở Trẻ
Việc phát hiện sớm rối loạn ngôn ngữ ở trẻ là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số dấu hiệu bạn có thể tham khảo:
- 12 tháng tuổi: Chưa bập bẹ nói được từ đơn giản như “ba”, “mẹ”.
- 18 tháng tuổi: Vốn từ ít hơn 15 từ.
- 2 tuổi: Chưa nói được câu đơn giản gồm 2 từ.
- 3 tuổi: Người lạ khó hiểu bé nói gì.
- 4 tuổi: Lắp bắp, nói ngọng nhiều, phát âm sai.
Điều Trị Và Hỗ Trợ Trẻ Bị Rối Loạn Ngôn Ngữ
Nếu nhận thấy con có dấu hiệu rối loạn ngôn ngữ, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời.
Ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, cha mẹ cũng cần kiên nhẫn đồng hành cùng con, tạo môi trường giao tiếp tích cực, sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, chậm rãi và khuyến khích trẻ nói chuyện nhiều hơn.
Theo PGS.TS Trần Thị Minh, tác giả cuốn “Nuôi Dạy Trẻ Chậm Nói”: “Sự quan tâm, yêu thương và kiên nhẫn của cha mẹ chính là liều thuốc diệu kỳ nhất giúp trẻ vượt qua rối loạn ngôn ngữ“.
Những Điều Cần Biết Thêm Về Rối Loạn Ngôn Ngữ
Rối loạn ngôn ngữ không phải là một căn bệnh nan y và hoàn toàn có thể cải thiện nếu được phát hiện và can thiệp sớm. Bên cạnh việc tìm hiểu thông tin, cha mẹ cũng nên trang bị cho mình kiến thức về cách chăm sóc và giáo dục trẻ rối loạn ngôn ngữ, giúp con tự tin hòa nhập với cuộc sống.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các vấn đề liên quan đến rối loạn ngôn ngữ, hãy tham khảo các bài viết khác trên trang web của Lala như:
Hãy cùng Lala đồng hành cùng con, giúp con trẻ phát triển toàn diện và tự tin trên mỗi chặng đường!
