“Hơn người một bậc là thượng đẳng, hơn người một trượng cũng là thượng đẳng”, câu nói nửa đùa nửa thật của ông bạn già khiến tôi nhớ mãi. Rốt cuộc, “thượng đẳng” là gì mà khiến người ta vừa khao khát, vừa dè chừng đến vậy?
“Mổ Xẻ” Ý Nghĩa Của “Thượng Đẳng”
Thực chất, “thượng đẳng” là một khái niệm đa chiều, mang nhiều sắc thái ý nghĩa. Nó có thể là:
- Vị trí cao hơn: Theo nghĩa đen, “thượng đẳng” chỉ vị trí ở trên, cao hơn so với một điểm mốc nào đó. Ví dụ, tầng thượng là tầng cao nhất của ngôi nhà.
- Sự vượt trội về mặt nào đó: Trong nhiều trường hợp, “thượng đẳng” được dùng để chỉ sự hơn hẳn về năng lực, trí tuệ, địa vị, quyền lực… Ví như, người ta thường nói đến “giống chó thượng đẳng”, “tầng lớp thượng đẳng”,…
- Thái độ tự cho mình là hơn: Tuy nhiên, “thượng đẳng” cũng hàm chứa ý nghĩa tiêu cực, ám chỉ sự kiêu ngạo, tự phụ, xem thường người khác.
thái độ kiêu ngạo
Vậy, khi nào thì “thượng đẳng” là tích cực, khi nào là tiêu cực? Liệu có phải cứ “hơn người” là được xem là “thượng đẳng”?
Giải Mã Bí Ẩn Đằng Sau Hai Chữ “Thượng Đẳng”
Để hiểu rõ hơn về “thượng đẳng”, chúng ta cần nhìn nhận nó từ nhiều góc độ khác nhau.
1. Thượng Đẳng Trong Tâm Lý Học
Theo các chuyên gia tâm lý, cảm giác “thượng đẳng” xuất phát từ nhu cầu được công nhận, khẳng định giá trị bản thân. Ai cũng mong muốn mình đặc biệt, giỏi giang hơn người khác. Tuy nhiên, khi nhu cầu này trở nên thái quá, nó sẽ dẫn đến sự tự cao, tự đại, thiếu tôn trọng người xung quanh.
2. Thượng Đẳng Trong Văn Hóa Dân Gian
Trong văn hóa dân gian Việt Nam, “thượng đẳng” thường gắn liền với quan niệm về “giai cấp”, “đẳng cấp”. Xã hội xưa chia ra “quý tộc” và “thường dân”, những người thuộc tầng lớp “quý tộc” đương nhiên được xem là “thượng đẳng” hơn.
3. Thượng Đẳng Trong Tín Ngưỡng
Quan niệm tâm linh của người Việt cũng đề cao sự “thượng đẳng” của một số đối tượng. Chẳng hạn, rồng là linh vật tượng trưng cho quyền uy, cao quý, được xem là “loài vật thượng đẳng” so với các loài vật khác.
rồng việt nam
“Thượng Đẳng” – Lòng Tự Hào Hay Nỗi Tự Ti?
Thực tế cho thấy, ranh giới giữa “lòng tự hào” và “nỗi tự ti” rất mong manh. Có những người tự tin vào bản thân, luôn nỗ lực để vươn lên, họ xứng đáng với hai chữ “thượng đẳng” theo nghĩa tích cực. Ngược lại, không ít người tự cho mình là “thượng đẳng” chỉ vì xuất thân, địa vị, hay thậm chí là vẻ bề ngoài.
Sống Trên Đời, Cần Biết Mình Là Ai
Cuộc sống vốn dĩ là một cuộc hành trình, không phải là cuộc đua để xem ai “thượng đẳng” hơn ai. Thay vì so sánh bản thân với người khác, hãy tập trung vào việc phát triển bản thân mỗi ngày. Hãy nhớ rằng: “Sự khiêm nhường là ánh sáng rực rỡ nhất của tâm hồn.”
Bạn có muốn khám phá thêm về những khái niệm thú vị khác? Hãy cùng Lalagi.edu.vn “giải mã” những bí ẩn xung quanh chúng ta:
Hãy để lại bình luận bên dưới để chia sẻ suy nghĩ của bạn về chủ đề này nhé!
