“Cha mẹ sinh con, như cây cối sinh cành. Cành có thể héo úa, nhưng gốc rễ vẫn luôn vững bền”. Câu tục ngữ ấy đã phần nào nói lên sự tiếc thương vô hạn của con cháu đối với đấng sinh thành khi họ về với đất mẹ. Và sau những ngày tháng chìm trong đau buồn, tang gia sẽ tiến hành nghi thức “xả tang” như một cách để trở lại cuộc sống thường nhật. Vậy chính xác thì Xả Tang Là Gì? Hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa sâu xa của nghi thức này trong văn hóa tâm linh của người Việt.
Ý nghĩa của lễ xả tang
Góc nhìn văn hóa và tâm linh
Xả tang là một nghi lễ quan trọng trong văn hóa tang ma của người Việt, đánh dấu sự kết thúc giai đoạn để tang và trở về cuộc sống bình thường của gia quyến. Theo quan niệm dân gian, nghi thức này giúp linh hồn người đã khuất được siêu thoát, không còn vướng bận trần thế và gia đình cũng nhẹ lòng hơn để tiếp tục sống.
Ông Nguyễn Văn An – một nhà nghiên cứu văn hóa dân gian – chia sẻ trong cuốn sách “Văn hóa tâm linh người Việt”: “Lễ xả tang như một lời từ biệt cuối cùng, đầy tiếc thương nhưng cũng tràn đầy hy vọng về một cuộc sống mới cho người đã khuất, đồng thời giúp người sống vơi đi nỗi đau, hướng về phía trước.”
Gia đình làm lễ xả tang
Góc nhìn tâm lý
Từ góc độ tâm lý, xả tang là một cột mốc giúp tang gia vượt qua nỗi đau mất mát. Việc thực hiện nghi lễ này như một sự khẳng định rằng đã đến lúc họ cần buông bỏ nỗi đau, chấp nhận sự thật và tiếp tục sống một cuộc sống ý nghĩa.
Các tên gọi khác của lễ xả tang
Ở một số vùng miền, lễ xả tang còn được gọi là “lễ ra mộ”, “lễ hết tang” hoặc “lễ Tốt Khốc”.
Quy trình thực hiện lễ xả tang
Thông thường, lễ xả tang được tổ chức sau 100 ngày hoặc 1 năm kể từ ngày người thân qua đời. Nghi thức này thường do thầy cúng hay người lớn tuổi trong gia đình thực hiện. Các bước tiến hành lễ xả tang có thể khác nhau tùy theo vùng miền và phong tục tập quán.
Tuy nhiên, nhìn chung, lễ xả tang thường bao gồm các bước cơ bản sau:
- Chuẩn bị lễ vật: Gia chủ cần chuẩn bị mâm cỗ mặn, hương hoa, vàng mã, trầu cau…
- Làm lễ cúng gia tiên: Gia đình tập trung đông đủ để làm lễ cúng gia tiên, báo cáo việc xả tang cho người đã khuất và cầu mong tổ tiên phù hộ.
- Thực hiện nghi thức xả tang: Thầy cúng hoặc người đại diện sẽ đọc bài khấn, làm các nghi thức theo phong tục để kết thúc giai đoạn để tang.
- Ra mộ thắp hương: Sau khi hoàn tất nghi lễ tại gia, gia đình sẽ ra mộ phần thắp hương, báo cáo với người đã khuất.
Gia đình đi thắp hương tại mộ phần
Những điều cần lưu ý khi thực hiện lễ xả tang
- Chọn ngày giờ thích hợp: Nên tham khảo ý kiến của người có kinh nghiệm để chọn ngày giờ đẹp, phù hợp với tuổi của người đã khuất và gia chủ.
- Chuẩn bị lễ vật chu đáo: Lễ vật cần được chuẩn bị đầy đủ, tươm tất thể hiện lòng thành kính của gia quyến đối với người đã khuất.
- Thái độ trang nghiêm: Trong quá trình diễn ra nghi lễ, mọi người cần giữ thái độ trang nghiêm, thành kính để thể hiện sự tôn trọng đối với người đã khuất.
Kết luận
Xả tang là một nghi thức mang đậm giá trị nhân văn và ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong văn hóa Việt. Việc thực hiện nghi lễ này không chỉ giúp người đã khuất được siêu thoát mà còn giúp cho người sống vơi bớt nỗi đau, hướng đến cuộc sống tốt đẹp hơn. Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo thêm về “Mai táng là gì?” để hiểu rõ hơn về các nghi thức tang ma của người Việt.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các chủ đề văn hóa, đời sống, hãy ghé thăm website lalagi.edu.vn để khám phá thêm nhiều bài viết bổ ích khác.
Một số bài viết bạn có thể quan tâm:
Hãy để lại bình luận bên dưới để chia sẻ ý kiến của bạn về chủ đề này nhé!
