“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã từng nghe câu tục ngữ này. Trong văn hóa giao tiếp của người Việt, lời nói luôn được coi trọng, thể hiện sự khéo léo, tinh tế và thể hiện rõ nhất bản chất con người. Vậy, bạn có bao giờ tự hỏi, “Xéo Xắt Là Gì” và tại sao nó lại được coi là một “nghệ thuật” trong giao tiếp? Hãy cùng lalagi.edu.vn khám phá nhé!
“Xéo xắt” – Nghệ thuật ẩn dụ trong giao tiếp
1. Khi nào thì một câu nói được coi là “xéo xắt”?
“Xéo xắt” là một từ ngữ mang đậm tính chất văn hóa Việt Nam, thường được dùng để miêu tả cách nói chuyện bóng gió, không trực tiếp mà vẫn đầy ẩn ý. Nó giống như một “vũ điệu” ngôn từ, vừa đủ để người nghe hiểu được thông điệp, vừa đủ để người nói thể hiện được sự thông minh, sắc sảo của mình.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Văn A (trong cuốn “Văn hóa ứng xử của người Việt”), “xéo xắt” là một nét đặc trưng trong văn hóa giao tiếp của người Việt, xuất phát từ tâm lý e dè, nể nang, muốn tránh va chạm trực tiếp.
Giao tiếp bằng ngôn ngữ
2. Mặt tích cực và tiêu cực của “xéo xắt”
“Xéo xắt” như một con dao hai lưỡi. Nếu sử dụng một cách khéo léo, nó có thể trở thành “liều thuốc” tinh tế, giúp hóa giải những tình huống khó xử, truyền tải thông điệp một cách nhẹ nhàng mà vẫn hiệu quả. Chẳng hạn, khi bạn muốn góp ý cho một người bạn về cách ăn mặc, thay vì nói thẳng, bạn có thể “xéo xắt” bằng cách khen ngợi: “Bộ đồ hôm nay của bạn độc thật đấy, chắc chắn không ai đụng hàng!”.
Tuy nhiên, nếu lạm dụng hoặc sử dụng “xéo xắt” một cách thiếu tinh tế, nó có thể trở thành “vũ khí” gây tổn thương, tạo ra hiểu lầm và mâu thuẫn. Bởi lẽ, “lời nói như gió thoảng qua, nhưng lời xéo xắt như dao cứa vào tim”.
3. “Xéo xắt” dưới góc nhìn tâm linh
Trong quan niệm tâm linh của người Việt, lời nói có sức mạnh vô hình, có thể chi phối vận mệnh, phúc đức của con người. Chính vì vậy, việc “giữ mồm giữ miệng” luôn được coi trọng. Ông bà ta thường dạy: “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”. Việc sử dụng lời lẽ “xéo xắt” một cách thái quá, mang ý châm biếm, mỉa mai được xem là hành động tạo nghiệp xấu, ảnh hưởng đến hòa khí chung và thậm chí là vận mệnh của bản thân.
Lời nói có sức mạnh vô hình
Làm chủ “nghệ thuật xéo xắt”
Vậy làm thế nào để sử dụng “xéo xắt” một cách hiệu quả và văn minh?
- Lựa chọn thời điểm và ngữ cảnh: Hãy nhớ, “xéo xắt” chỉ nên được sử dụng trong những tình huống phù hợp, khi bạn muốn truyền tải thông điệp một cách tế nhị, tránh gây tổn thương cho người nghe.
- Dùng ngôn ngữ hình ảnh, ẩn dụ: Thay vì nói thẳng, hãy sử dụng ngôn ngữ hình ảnh, ví von, ẩn dụ để lời nói thêm phần tinh tế và sâu cay.
- Biết điểm dừng: Đừng lạm dụng “xéo xắt”. Hãy biết điểm dừng đúng lúc để tránh gây hiểu lầm và mâu thuẫn.
- Kết hợp ngôn ngữ cơ thể: “Xéo xắt” sẽ hiệu quả hơn khi được kết hợp với ngôn ngữ cơ thể như ánh mắt, nụ cười, cử chỉ…
“Xéo xắt” là một nghệ thuật giao tiếp tinh tế, đòi hỏi sự khéo léo, tinh tế và am hiểu văn hóa. Hãy là người sử dụng ngôn ngữ một cách có văn hóa, biết lựa lời hay ý đẹp để cuộc sống thêm phần ý nghĩa bạn nhé!
Bạn muốn tìm hiểu thêm về nghệ thuật giao tiếp hay các chủ đề thú vị khác? Hãy ghé thăm lalagi.edu.vn để khám phá thêm nhiều điều bổ ích!
